Description
بوستان ولايت ساري بيش از آن كه به عنوان يك پارك در مفهوم عام مورد توجه قرار گيرد، يك مركز فرهنگي، هنري و اجتماعي است كه طراحي آن با هدف ارتقاء سطح فرهنگ و هنر شهروندان و زمينه سازي شهر ساري به عنوان شهر گردشگرپذير و نيز با تأكيد بر مدل باغ ايراني پي ريزي شده است.
اين بوستان كه در مكان پادگان سابق ساري جانمايي شده، متشكل از ساختمان هايي است كه در دوره پهلوي ساخته شده و با توجه به قدمت تاريخي و اهميت حفظ اينگونه بناها، مديريت شهري ساري تصميم به بازسازي آن ها و هدايت در مسير استفاده مطلوب گرفته است. ناگفته نماند كه برخي ساختمان هاي جديد نيز براي افزايش كاربري اين مجموعه فرهنگي و هنري احداث شده است.
در اين مجموعه نوشتار قصد داريم با قدم زدن در بوستان ولايت، بخش هاي مختلف آن را معرفي نماييم.
قدم به قدم در بوستان ولايت
قدم اول: عمارت سردرب بوستان
در ابتداي ورود به بوستان، آب نما و سپس آب‌راه در طول مسير 345 متر تا انتهاي بوستان كه منتهي به آب نماي بعدي خواهد شد، راهنماي مسير اصلي پياده است.
بناي سردرب بوستان ولايت جلوه زيبايي به اين مجموعه و نماي بصري ميدان امام حسين(ع) ساري داده است.
در بسياري از باغ ها و سكونت‌گاه هاي حكومتي، عمارتي در فضاي ورودي ساخته مي شد كه در بيشتر موارد محل استقرار و سكونت نگهبانان، باغبانان و ساير كاركنان خدماتي بود. در پروژه بوستان ولايت نيز سردرب اصلي بوستان متاثر از معماري قرن گذشته است كه همگام با نماي ساختمان هاي داخلي ساخته شده است.
عمارت سردرب بوستان ولايت از يك طبقه همكف و سه نيم طبقه تشكيل شده است تا محلي براي استقرار نگهباني، اطلاعات بوستان و اتاق مانيتورينگ اين مجموعه باشد. متراژ طبقه همكف 60 مترمربع و نيم طبقه اول و دوم هركدام 21 مترمربع و نيم طبقه سوم 61 متر مربع در نظر گرفته شده است.
قدم دوم: آمفي تئاتر روباز
از مولفه هاي موثر بر فكر و انديشه مردم، مقوله هنر است. در اين ميان، سهم هنر ششم(تئاتر)، قابل توجه و انكارناپذير است. تئاتر با استفاده از ابزار داستان و نقش آفريني هنرمندان، مخاطب را وادار به واكنش دروني و در نهايت تأثير بر رفتار بيروني خويش مي كند. به عنوان مثال، چنانچه موضوع يك نمايشنامه در قالب احساسات باشد، به يقين مخاطب را درگير كرده و تأثيرپذيري او را در پي خواهد داشت. در داستاني كه مهرباني، نوع‌دوستي، ايثار و فداكاري، احترام متقابل و… پررنگ باشد، به تبع و بدون نياز به تبليغات مستقيم، اين روحيات رواج پيدا خواهدكرد و اين نرم افزار مترقي، تأثير بسياري بر رشد و تعالي انديشه شهري داشته و در نتيجه، تحول محسوس در منش شهروندي را نيز در پي خواهد داشت.
آمفی تئاتر در این مجموعه، فضایی برای اجراي نمايش ها و آثار هنرهاي نمايشي و نيز برگزاري همایش‌ها است كه سه مسیر ورودی از همکف، 4 ردیف پلکان دسترسی به سکوهای نشیمن، 16 ردیف سکّو و ظرفیت حدود 4000 نفر را دارد. اين بنا، فضای مناسبی برای گردهمایی‌های عمومی شهر است.
آنچه در اين ميان مدّنظر تيم مديريت شهري است، تاثير بسزاي پروژه بزرگ فرهنگي-هنري بوستان ولايت بر منش شهروندي و تأمين الگوهاي سلامت شهري است كه طراحي بخش هاي مختلف اين مجموعه مبتني بر همين اصل صورت گرفته است.
قدم سوم: كتابخانه ديجيتال
کتابخانه دیجیتالی، مجموعه سازمان‌یافته‌ای از پیوندها به اسناد، نرم‌افزارها، تصاویر، پایگاه‌های داده‌ای و … در یک شبکه و یا مجموعه‌ای از شبکه‌های رایانه‌ای است.
امروزه، يكي از علل عقب ماندگي جوامع شهري، دوري از مطالعه و كتابخواني است. رغبت به مطالعه و كتاب كاغذي، به دليل مشغله هاي فراوان در زندگي هاي شهري بسيار كم شده است؛ حال آنكه تحقيقات ميداني نشان مي دهد كه علاقه به كتابخواني در ميان مردم تنزّل جدي نداشته است. كمك گرفتن از ابزار روز مانند تلفن همراه هوشمند، تبلت و … براي تسهيل مطالعه، يكي از بهترين راه هاي افزايش سرانه كتابخواني است.
از اين رو، تأسيس كتابخانه ديجيتال در مجموعه بوستان ولايت، ضمن ايجاد بسترهاي فكري با هدف تأمين زيرساخت هاي زندگي شهري انسان محور، آسان‌سازي دسترسي به انواع كتب و ترويج امر مطالعه، منجر به تقويت روحيه مطالبه‌گري و رشد انديشه شهري خواهد شد.
قدم چهارم: خانه دانشوران استان
در طول تاریخ همواره تأثیرگذارترین انسان ها در جوامع، دانشمندان، علما و متفکران آن جامعه بوده اند. مفاخر و دانشوران جامعه ما با سابقه بسیار طولانی و درخشان در زمینه علم و فرهنگ و هنر و مدعای تاثیرگذاری بر علوم مختلف دنیا، لازم است که شناخته شود و مسیر حیات آن ها برای ایجاد خط مشی و الگوی مناسب زندگی، برای شهروندن قابل رویت باشد.
مفاخر علمی و چهره های برجسته استان به عنوان سرمایه های اجتماعی و الگوهای انتخاب اندیشه درست در زندگی باید شناخته شوند؛ چراکه آشنایی و مطالعه و آگاهی از زندگی های فعّال آنان، ذهن بیننده و خواننده را درگیر کرده و این قرار گرفتن در معرض تفکّر که نتیجه آشنایی با حیات این چهره های ماندگار است، یکی از راه های دستیابی به شهر پویا با اندیشه متعالی است که منجر به تعمیق بینش شهروندی نیز خواهد شد.
خانه دانشوران استان در بوستان ولايت با مساحت 430 مترمربع یکی از بخش هاي اين مجموعه فرهنگي، هنري و اجتماعي است که با توجه به نیاز شهر و برای تأمین اهداف گفته شده طراحی و ساخته شده است.
قدم پنجم: سراي ارشد
يكي از ويژگي هاي دوران سالمندي رسيدن به كمال است. اين خصوصيت برجسته در اين دوران، موجب ایجاد شاخصه‌هایی مانند تعاون، نوع دوستی، همکاری و گذشت می شود و همچنين به دلیل تأثیرگذاری بر روی سایر افراد، منجر به افزایش سرمایه اجتماعی که یکی از مؤلفه‌های توسعه پایدار هر جامعه است، می شود.
از اين رو، تيم مديريت شهري ساري با پيش بيني فضايي مجزا جهت استفاده سالمندان در محيط با صفاي بوستان ولايت، سراي ارشد با مساحت 106 متر مربع را طراحي و ساخته است. اين سرا، محلي براي اجراي برنامه هاي شاد و متنوع جهت توانمند سازي سالمندان و تقويت روحيه نشاط و شادابي در آنان است. طبيعتاً وجود سراي ارشد در بوستان ولايت ضمن اينكه براي سالمندان مغتنم خواهد بود، با توجه به بستر آماده بوستان و استفاده عموم شهروندان از اين محيط در سنين مختلف، زمينه ارتباط بسيار خوب ميان سالمندان و جوانان شهر خواهد بود و بستر مناسبي براي انتقال تجربيات نسل هاي گذشته خواهد شد.
این مجموعه با هدف برنامه ريزي صحيح و كاربردي براي اوقات فراغت سالمندان پرداخته است. به عبارتی دیگر با مکان‌یابی این بنا در بوستان، فضایی برای تعاملات اجتماعی سالمندان نیز فراهم آمده است.
قدم ششم: خانه هنرمندان و نگارخانه
قدم ششم معرفي بوستان ولايت اختصاص دارد به دو بخش فرهنگي و هنري كه به عنوان خانه هنرمندان و نگارخانه از آن استفاده خواهد شد.
با این همه، آثار هنری وقتی که خلق می شوند اگر مجالی برای نمایش و رویت مردم نداشته باشند، نمی توانند تاثیر بسزایی در توسعه فرهنگی و اجتماعی شهر بگذارند.
از این رو، یکی از ظرفیت هایی که تیم مدیریت شهری ساری، در مجموعه بوستان ولایت در نظر گرفته است دو ساختمان مجزاست که هر کدام دارای 415 مترمربع بنا در 2 طبقه هستند. یکي از این ساختمان ها، نگارخانه و دیگری خانه هنرمندان است.
نگارخانه، فضایی برای گردهمایی است كه هدف آن، برپایی نمایشگاه‌های متداول است و مجموعه‌ای از آثار هنرمندان در رشته هاي گوناگون هنري در آن رونمایی می‌شود.
خانه هنرمندان نيز ریز فضاهایی همچون سالن‌های گردهمایی و اتاق جلسات را در خود جاي داده كه زمينه پایداری تعاملات مردم را فراهم می‌آورد.
قدم هفتم: مسجد
در بوستان ولايت كه قدم بزنيم يكي از بناهايي كه نظر هر شهروند و گردشگري را به خود جلب مي كند، نماي زيبا و باشكوه مسجد است كه در سمت چپ بوستان جانمايي شده است. در اين مجموعه نوشتار، قدم هفتم معرفي بوستان ولايت نيز به همين موضوع اختصاص داده شده است.
مسجد، بطور قطع بنای مذهبی اصلی اسلام است که از بین کارکردهای متعدد آن والاتر از همه، کارکرد عبادت و اجتماع مسلمانان در برنامه هاي جمعي عبادي، فرهنگي و آييني است.
مسجد بوستان ولایت، با مساحتي حدود 1100 متر مربع، محلی است كه برای اجتماع مردم، نیایش و ارتقاء تعاملات اجتماعی شهروندان پیش‌بینی شده است. بنای این مسجد در بردارنده رسالت دینی و اجتماعی است و در واقع همچون آيینه ای است که شرایط اجتماعی عصر خود را منعکس می‌کند.
قدم هشتم: موزه
متاسفانه ساري به عنوان مركز استان مازندران با تاريخ غني حدود 6000 ساله، تنها مركز استاني است كه موزه ندارد و اين خلأ تاريخي و فرهنگي، ضمن ايجاد آسيب هاي فراوان هويتي و شناختي براي مردم اين خطّه، باعث شده است كه هيچگاه فرهنگ و تاريخ غني و بومي مازندران به درستي به گردشگران بسيار زيادي كه سالانه از مواهب طبيعي اين استان استفاده مي كنند، معرفي نشود.
گذشته فاخر بومي مازندران و به خصوص تاريخ چندهزار ساله ساري، چنانچه درست معرفي نشود، اولين معضلي كه گريبان‌گير جامعه شهري خواهد شد، “بحران هويت” و به تبع آن دورشدن از نشاط اجتماعي و پويايي شهر خواهد بود.
از اين رو، تأسيس موزه هاي “مردم شناسي و آثار تاريخي” و همچنين موزه “تاريخ طبيعي مازندران”، در دو ساختمان مجزا كه هر كدام با مساحت حدود 430 متر مربع طراحي و ساخته شده است، ضمن هويت بخشي به انديشه شهروندان، يكي از بهترين روش هاي حمايت از آنان در مسير شناخت فرهنگ غني بومي و تعميق انديشه شهري خواهد بود.
موزه مردم‌شناسی و آثار تاريخي شامل آثار مربوط به مردم شهرهای استان مازندران در دوره‌های مختلف است که هدف از ایجاد آن معرفی بشریت در قالب گوناگونی مردم شناختی، تاریخی و فرهنگی اوست.
موزه‌های تاریخ طبیعی مازندران نيز گنجینه ای ارزشمند از گونه‌های مختلف گياهي و حیوانی است که هر کدام در بخش‌های مجزا قرار گرفته‌اند.
قدم نهم: موزه مطبوعات
ظرفيت رسانه و تاثير آن بر ديدگاه ها و انديشه مردم همواره بسيار زياد بوده است. استان مازندران و خصوصاً مركز استان، با دارا بودن پتانسيل توانمند و متخصص در حوزه رسانه و مطبوعات، ديربازي است كه حائز رتبه هاي برتر در اين عرصه در سطح ملي است.
احداث موزه مطبوعات زمينه اي براي افزايش مشاركت و همگرايي خبرنگاران در مسير فعاليت هاي تخصصي، نگاه نو و تخصص محور، ايجاد تعامل ميان اصحاب رسانه، شهروندان و مديريت شهري است كه باعث افزايش آگاهي و در نتيجه بسترساز توسعه شهري پايدار خواهد بود.
عدم وجود فضاي مناسب براي استفاده اصحاب قلم و رسانه در استان و طراحي اين موزه براي اولين بار در سطح استان توسط مجموعه مديريت شهري ساري انجام شده است.
راه اندازي موزه مطبوعات در بوستان ولايت ساري با مساحتي حدود 430 متر مربع، زمينه اي براي افزايش مشاركت و همگرايي خبرنگاران ساروي در مسير فعاليت هاي تخصصي است و از ظرفيت اين در خصوص تشكيل ميز خبر براي خبرنگاران با هدف تبادل انديشه و نيز تجهيز فضايي مستقل براي آنان استفاده خواهد شد.
قدم دهم: امكانات بازي كودكان
در برنامه ریزی شهری مدرن، کودکان نیازهای متنوع و گوناگونی دارند که براساس توسعه فیزیکی و فیزیولوژیکی و منابع و امکانات در دسترس، می توان در جهت هر چه بهتر برآوردن آنها گام برداشت.
از اين رو، قدم دهم معرفي بوستان ولايت اختصاص دارد به توضيح ضرورت ايجاد امكانات و محيط بازي كودكان كه يكي از زيرساخت هاي فرهنگي و اجتماعي شهر به شمار مي رود و بدون ترديد، برآيند اين اقدام در آينده محسوس خواهد بود.
ذهن خلّاق و پويا از همان سنين كودكي شكل مي گيرد و صدالبته روشن است كه “بازي” بهترين ابزار براي رشد و خلاقيت فكري كودكان است. چنانچه امروز با ابزار ساده و كم هزينه به كودكان شهرمان بيانديشيم، احتياجي نيست كه آينده براي جبران اين عقب ماندگي، متحمّل هزينه هاي هنگفت شويم.
تيم مديريت شهري با نگاه به موضوع فوق و نيز قرار گرفتن ساري در تعريف “شهر دوستدار كودك” توسط يونيسف، اقدام به طراحي و ساخت فضاي بازي كودكان در بوستان ولايت كرده است. روشن است اين اقدام به پويايي فكري كودكان شهروند و بازخوردهاي اميدبخش در آيندگان براي زندگي در شهري مبتني بر دانش و انسان‌محوري مي انجامد.
